خانواده برای پیشگیری از بیماری اعتیاد در اعضای خود می تواند چه مداخلاتی انجام دهد؟
در جلسات قبلی برنامه پذیرفتیم که اعتیاد یک بیماری قابل پیشگیری است، مداخلات مؤثری برای پیشگیری از اعتیاد وجود دارد و خانواده نقش مهمی در اجرای این مداخلات ایفا می نماید. اما این مداخلات پیشگیرانه به چند نوع اصلی تقسیم می شوند؟
بگذارید با یک مثال ملموس بحث را روشن تر نماییم: "اگر ما قرار است از وقوع بیماری دیابت در فرزندان خود در سال های آینده جلوگیری کنیم چه کارهایی باید انجام دهیم؟" مداخلات پیشگیری از بیماری دیابت به سه قسمت قابل تقسیم است:
•بدانیم که آیا فرزند من مستعد بیماری دیابت است یا نه؟ برای مثال ما می دانیم فرزندانی که وزن بالا و عدم تحرک داشته باشند مستعد دیابت هستند و یا اینکه اگر در اقوام ما فردی مبتلا به بیماری دیابت است احتمال بروز این بیماری در فرزندان ما بالاتر خواهد بود. در اینجا وظیفه خانواده حذف ویا کاهش وضیعت های خطرزا و حتی ایجاد شرایط مقاومت در مقابل بیماری (نظیر انجام ورزش های منظم) است.
•ارائه آموزش ها، دادن اطلاعات مناسب و حذف باورهای غلط در مورد بیماری دیابت می تواند در پیشگیری از بیماری دیابت در فرزندان مؤثر باشد. مثلا ممکن است فرزند ما تصور کند استفاده زیاد از قندهای گیاهی خطری برای ایجاد دیابت نخواهد بود در حالی که این یک باور غلط است و باید آموزش های درست داده شود و باورهای غلط اصلاح شود.
•محیطی که فرزندان ما در آن زندگی می کنند نیز درایجاد بیماری دیابت موثر است. اگر نحوه به مدرسه رفتن کودک من به گونه ای است که تحرک او را کم می کند یا خوراکی هایی که بوفه مدرسه در اختیار او قرار می دهد حاوی مواد قندی نامناسب است این شرایط محیطی می تواند احتمال بروز بیماری دیابت را در فرزندمان افزایش دهد. پس مداخله در محیط اطراف فرزندان نیز یکی از روش های انجام مداخلات پیشگیرانه است.
شبیه ماجرای پیشگیری از بیماری دیابت، در مورد بیماری اعتیاد نیز مداخلات پیشگیرانه را می توان به سه دسته اصلی تقسیم نمود:
•مداخله برای حذف استعداد بیماری اعتیاد و ایجاد مقاومت درونی در فرزندان ( حذف عوامل خطر و افزایش عوامل محافظ)
•ارائه آموزش ها، انتقال اطلاعات مناسب و حذف باورهای غلط در مورد اثرات و عوارض مواد و نحوه ایجاد بیماری اعتیاد
•تغییر در محیط زندگی، درس یا کار با هدف کاهش شرایط تحریک به مصرف و حذف دسترسی مواد